Complete Gids: Jacobskruiskruid Herkennen & Bestrijden

Heb je hoge, mooie, madeliefachtige bloemen in je tuin opgemerkt? Zijn de bladeren getand en diep ingesneden, groeiend vanuit een enkel rozet? Dan heb je meer dan waarschijnlijk Jacobskruiskruid in je tuin.

Jacobskruiskruid, wetenschappelijk bekend als Jacobaea vulgaris, heeft een slechte reputatie onder zowel tuinders als boeren. Maar geen paniek! Het betekent niet onmiddellijk dat de aanwezigheid van deze plant in je tuin onheil betekent.

Hoewel deze plant misschien onschuldig lijkt met zijn felgele bloemen, heeft hij de potentie om grazende dieren schade toe te brengen. Lees meer over dit fascinerende ‘onkruid’ in dit artikel, waarin je ontdekt hoe je zelf kan Jacobskruiskruid herkennen en bestrijden in je tuin. Of misschien overweeg je wel om deze kleurrijke tweejaarlijkse plant te laten groeien? Ook dat kan perfect, in een wilde bloemenweide.

Klaar? Laten we beginnen!

Wat is Jacobskruiskruid?

Jacobskruiskruid, heeft verschillende namen, waaronder Hypericum en de Latijnse naam Senecio jacobaea L. Het is een lid van de madeliefjesfamilie, een tweejaarlijkse inheemse wilde bloem die in grote delen van Europa voorkomt. Dit betekent dat de plant slechts twee jaar leeft en in het tweede jaar bloeit.

De plant groeit in het eerste jaar als bladrozet voordat het in het tweede jaar uitgroeit tot een hoge, rechtopstaande plant (tot 90 cm) met gele madeliefachtige bloemen. De bladeren zijn fijn verdeeld en getand, en geven de plant zo een onderscheidend uiterlijk.

Waar groeit Jacobskruiskruid?

De natuurlijke habitat van de plant is zandduinen, maar hij gedijt ook goed op lichte, lage vruchtbare bodems en overbegraasde graslanden. Je ziet hem vaak langs bermen, spoorwegen, weilanden en zelfs op vuilstortplaatsen. De plant groeit echter niet op zure, veenachtige bodems en wordt zelden aangetroffen op akkers.

De voordelen van Jacobskruiskruid

Ondanks zijn slechte reputatie speelt Jakobskruiskruid een essentiële rol in ons ecosysteem en biedt het voedsel aan verschillende vitale bestuivers en andere dieren in het wild.

De waarde van de plant voor dieren in het wild

Deze winterharde plant dient als voedselbron voor ongeveer 35 insectensoorten en honderden andere diersoorten, waaronder de zwart-geel gestreepte rupsen van de Sint-jacobsvlinder, waarvan de larven afhankelijk zijn van Jacobskruiskruid als cruciale bron van voedsel, stuifmeel en nectar. Vogels eten ook de zaden en verspreiden ze via hun uitwerpselen over het land.

Dit maakt het een uitdaging om Jacobskruiskruid volledig uit je tuin te verwijderen. Jacobskruiskruid kan echter een prachtige aanvulling zijn in een veld met wilde bloemen, dus ze kunnen zeer welkom zijn, vooral in stedelijke gebieden.

Lees meer over wilde bloemen in onze expertgids, zodat je ze zelf kan herkennen en weten waar je ze kan vinden.

Jacobskruiskruid in tuinen

Tuiniers in het wild, die de waarde ervan voor insecten en vogels op prijs stellen, laten vaak Jacobskruiskruid in het wild groeien. Dat neemt natuurlijk niet weg dat Jacobskruiskruid in tuinen meestal wordt gezien als onkruid. Alle plantenzijn immers per definitie onkruid wanneer ze zichzelf uitzaaien en ongewenst zijn.

Jacobskruiskruid is zeer geschikt voor het kweken in bloemenweiden, waardoor diversiteit ontstaat en een verscheidenheid aan bestuivers wordt gelokt. Ze kunnen met andere woorden echte waarde toevoegen aan je buitenruimte.

De schadelijke kant van Jacobskruiskruid

Er is nog iets anders heel belangrijks wat heeft bijgedragen tot de kwalijke reputatie van Jacobskruiskruid, naast de eigenschap dat het een hardnekkig onkruid is. De plant staat namelijk bekend als giftig en gevaarlijk.

Maar

Is de plant eigenlijk wel giftig?

De plant is licht giftig vanwege de pyrrolizidine-alkaloïden die in de plant aanwezig zijn. Dit zijn gifstoffen die de plant giftig maken voor zoogdieren. Jacobskruiskruid is vooral voor paarden en koeien giftig. Deze dieren kunnen leververgiftiging krijgen als ze grote hoeveelheden Jacobskruiskruid consumeren.

Hoewel schapen en geiten als minder risicovol worden beschouwd, kunnen ook zij worden getroffen door vergiftiging met Jacobskruiskruid. Bovendien is Jacobskruiskruid ook giftig voor katten en honden, dus het verwijderen ervan is een goed idee als je loslopende huisdieren hebt.

Jacobskruiskruid en de menselijke gezondheid

Hoewel Jacobskruiskruid giftig voor mensen kan zijn, is het slechts licht giftig, en zou je een enorme hoeveelheid moeten consumeren om schade te ondervinden. Er zijn in Europa dan ook geen gedocumenteerde gevallen van vergiftiging door Jacobskruiskruid bekend. Toch willen we zeker niet aanraden om het te eten!

Echter:

Jacobskruiskruid kan een allergische huidreactie veroorzaken (bekend als compositae dermatitis) als je het aanraakt. Het zijn echter niet de alkaloïden die deze veroorzaken maar andere verbindingen die vaak voorkomen in planten uit de zonnebloemfamilie.

Hoe Jacobskruiskruid bestrijden

Hoewel er vanuit het oogpunt van de gezondheid dus niet echt een reden is om Jacobskruiskruid in je tuin te elimineren, wil je misschien de plant uitroeien als je liever voor een verzorgde uitstraling van je tuin kiest.

En als je een weide hebt waarop je paarden of koeien laat grazen, wil je er absoluut zeker van zijn dat je dieren de plant niet binnenkrijgen.

Niet-chemische opties voor de bestrijding van Jacobskruiskruid zijn helaas beperkt. Het enige wat echt helpt is in de vroege bloeifase de de hele plant van Jacobskruiskruid uitsteken om zo de zaadproductie te verminderen. De plant onvolledig verwijderen kan nog steeds de groei van zijscheuten stimuleren, wat het volgende jaar een krachtigere groei kan opleveren.

Het voordeel is echter over het algemeen slechts tijdelijk, omdat eventuele resterende wortels in de grond aanleiding zullen geven tot de groei van nieuwe planten.

Let op:

Draag handschoenen als je Jacobskruiskruid aanraakt, omdat de plant huiduitslag kan veroorzaken.

Klassieke onkruidverdelgers

Mogelijk moet je chemische bestrijding overwegen als natuurlijke methoden niet effectief blijken te zijn. Gebruik in dat geval goedgekeurde onkruidverdelgers, die glyfosaat bevatten, zoals Roundup, of een voor dier en mens onschadelijke onkruidverdelger zoals die van MOOWY. Gebruik een dergelijke oplossing enkel als het gaat om kleine plagen.

Onkruidverdelgers voor gazons en graslanden

Op zwaar aangetaste graslandgebieden en gazons is Primstar bijzonder effectief tegen Jacobskruiskruid.

Heb je last van nog ander onkruid in je tuin, lees dan zeker onze expertgids over hoe onkruid bestrijden in je tuin.

Wetgeving over Jacobskruiskruid

Helaas is er geen harde wetgeving die je als grondeigenaar kan verplichten Jacobskruiskruid te verdelgen. Maar het kan wel zijn dat je door de lokale autoriteiten wordt verplicht om het te verwijderen wanneer er sprake is van grazend vee op het terrein.

Moet ik Jacobskruiskruid verwijderen?

Hoewel Jacobskruiskruid vaak wordt gezien als een vijand in de tuin en het weiland, is het belangrijk om zijn rol in het ecosysteem te respecteren. De sleutel is om de groei op verantwoorde wijze te beheren, ervoor te zorgen dat deze geen risico vormt voor het vee en tegelijkertijd een leefgebied voor bestuivers biedt. Uiteindelijk is het begrijpen van dit evenwicht cruciaal voor het behoud van zowel de gezondheid van onze dieren als de biodiversiteit van onze omgeving.

Veelgestelde vragen

Meer van onze tuintips lezen? Je vindt ze hier!

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!