Aaltjes voor de tuin: wat zijn het + hoe gebruiken?

Wat zijn aaltjes voor in de tuin?

Aaltjes voor in de tuin zijn kleine vriendelijke rondwormen die je tuin ten goede komen. Deze ‘tuinaaltjes’ worden ook wel nematoden genoemd. Er zijn meer dan 20.000 soorten nematoden die we kennen. Wetenschappers schatten dat er waarschijnlijk maar liefst 10 miljoen soorten zijn.

Dit artikel gaat over hoe je ongedierte in de tuin biologisch kunt bestrijden met aaltjes – waarbij je schadelijke chemicaliën vermijdt die voedingsonevenwichtigheden in je grond kunnen veroorzaken en nuttige wilde dieren en insecten kunnen doden.

Tuinadvies aaltjes

Niet alle nematoden zijn gunstig: sommige kunnen je planten beschadigen en zelfs parasieten worden voor jou en je huisdieren.

Het is dus essentieel om de juiste aaltjes voor je tuin te kiezen. Doorgaans zijn de aaltjes die online en in tuincentra verkrijgbaar zijn, veilig voor huishoudelijk gebruik.

Nematoden zijn microscopisch kleine rondwormen. Sommige soorten zijn aquatisch, terwijl andere gedijen in de bodem – dit zijn degenen die je voor je tuin wilt hebben.

De meeste nematodensoorten voeden zich met microben, terwijl sommige liever levend materiaal eten, zoals larven die je gazon kunnen beschadigen. Dit is wat ze populair maakt in de strijd tegen ongedierte op het gazon. In dit artikel ontdek je alles over hoe je aaltjes in de tuin moet gebruiken.

Welke aaltjes voor in je tuin?

De aaltjes die je online of in tuincentra kunt kopen, zijn geschikt voor dagelijks gebruik in de tuin en zijn vaak supereffectief bij het bestrijden van ongedierte op het gazon.

Je maakt zich misschien zorgen dat je een ongewenste soort in je tuin loslaat, maar de juiste soort nematode is een zegen voor je gazon en sterft af zodra de voedselbron (larven en larven) verdwenen is. Je hoeft je dus geen zorgen te maken dat de nematoden een ‘eigen leven’ gaan leiden.

Aaltjes worden vaak ingezet tegen emelten, engerlingen en rouwvliegjes. Ook tegen larven en muggen is het aaltje jouw partner in crime. We belichten hier veelvoorkomende aaltjes en hun inzetgebieden.

HM & HB nematoden — aaltjes tegen larven

Zowel HM als HB nematodensoorten zijn effectief tegen de larven van:

• Snuitkevers
• Bladkevers
• Meikevers
• Junikevers

HM staat voor ‘heterorhabditis megidis’, wat misschien een beetje klinkt als een huidaandoening, maar deze nematoden zijn effectief in de strijd tegen de hierboven genoemde kevers en larven.

HB staat voor ‘Heterohabdtius bacteriophora’. Deze zijn over het algemeen goedkoper om te kopen, maar ze vermenigvuldigen zich niet zo snel als de HM-variant, dus ze gaan niet zo lang mee.

Deze nematoden vinden hun voedselbron en dringen vervolgens het lichaam van de larven of insecten binnen terwijl ze een bacterie afscheiden die uiteindelijk het geïnfecteerde beest doodt. 

Beide aaltjes vermenigvuldigen zich pas als ze hun gastheer hebben gevonden. Als ze de gastheren hebben vernietigd, sterft de aaltjespopulatie uiteindelijk af.

Voor de beste resultaten hebben HM- en HB-nematoden het volgende nodig:

• Bodemtemperatuur van minimaal 12℃
• Vochtige grond, dus water geven als het er droog uitziet.

SC nematoden – aaltjes tegen larven van weidemuggen

Als je tuin wordt overspoeld door krekels of muggen, kunnen Steinernema carpocapsae (of SC) nematoden helpen.

Deze minuscule nematoden zijn slechts 0,1 mm groot (dus zijn moeilijk te zien), maar ze kunnen bijzonder effectief zijn tegen larven, muggen en krekels. Als je last hebt van weidemuggen in de tuin en deze wilt bestrijden, kun je de aaltjes het beste in september inzetten.

SF nematoden – aaltjes tegen schimmelmuggen

Sternermena feltiae (SF) nematoden zijn effectief in de strijd tegen de varenrouwmug, die zich voedt met dood organisch materiaal. Muggen kunnen nuttig zijn in de tuin omdat ze dood organisch materiaal opruimen, maar ze kunnen ook plantenwortels aantasten als er een tekort aan voedselbronnen is. Gelukkig kun je ze dan met aaltjes in de tuin prima bestrijden.

Muggen zijn binnenshuis vaak problematischer – ze komen vaak voor in kassen, waar de atmosfeer warm en vochtig is. SF nematode doodt de larven van de schimmelmuggen, waardoor de voortplantingscyclus van de mug wordt belemmerd. Deze aaltjes werken het beste in grond van 8℃ en hoger en kunnen het hele jaar door binnenshuis worden gebruikt.

SK-aaltjes — een waardevol wapen tegen snuitkevers

Steinernema kraussei (SK) nematoden zijn onschadelijk voor gewassen, mensen en nuttige insecten. Ze zwemmen in de dunne laag water van gronddeeltjes om de taxuskever op te sporen.

Het SK-aaltje is werkzaam bij temperaturen vanaf 5℃ tot 12℃. Ze zijn ideaal voor gebruik in het vroege voorjaar, voordat de temperaturen aanzienlijk zijn gestegen en in het late najaar wanneer de temperatuur begint te dalen.

PH nematoden — aaltjes tegen slakken

Slakken zijn over het algemeen ongevaarlijke kleine wezens. Er valt best mee te leven. Totdat ze je moestuintje aanvallen. Binnen een paar uur eten ze zich een weg door je sla.

Natuurlijk zijn er tal van manieren om slakken en slakken te bestrijden, van biervallen tot gif. Onthoud echter dat de vogels de neiging hebben om slakken te eten. Als je gif gebruikt om slakken te doden, kunnen onze gevederde vrienden er ziek van worden.

Phasmarhabditis hermaphrodita (PH) nematoden zijn het antwoord als je slakken die zich door je groenten heenkauwen op een veilige manier wilt bestrijden.

Het duurt even voordat slakken tegen aaltjes effect hebben. Omdat PH-aaltjes de lichamen van de slakken binnendringen en ze langzaam van binnenuit ontbinden. Hoewel dat een beetje akelig klinkt, is het de manier van de natuur om met ongedierte om te gaan – dus je hoeft je niet zo schuldig te voelen.

Mogelijk moet je meerdere keren aaltjes aanbrengen om van de slakkeninvasie af te komen, en het kan een paar weken duren om ze te verwijderen. Wij raden aan om het bestrijden van slakken met aaltjes te combineren met de typische slakkensporen en kruipbarrières voor het beste resultaat.

PH-aaltjes zijn het meest effectief bij een bodemtemperatuur tussen de 10-25℃.

Hoeveel aaltjes heb ik nodig om mijn tuinplagen te doden?

Het berekenen van het aantal aaltjes dat je nodig hebt in de strijd tegen ongedierte, is afhankelijk van het behandelgebied. Over het algemeen raden we 500.000 nematoden per vierkante meter aan. Dat klinkt als een enorme populatie, maar vergeet niet: aaltjes voor in de tuin zijn piepklein.

Met deze tabel kun je berekenen hoeveel aaltjes je in de tuin nodig hebt:

Hoe gebruik je aaltjes in de tuin?

Gebruik aaltjes na aanschaf zo snel mogelijk – onthoud dat het levende wezens zijn en moeten eten. Als je ze een tijdje niet gaat gebruiken, kun je ze het beste in de koelkast bewaren.

Vermijd het gebruik van nematoden als het te warm of te zonnig is, onder deze omstandigheden kunnen ze uitdrogen en sterven. Bewolkt weer is ideaal.

Hoeveel water moet er bij de aaltjes?

Als je aaltjes voor in de tuin online bestelt, worden ze doorgaans bezorgd in een sachet met een nematodenpasta. Zo zet je aaltjes in:

1. Open het sachet en meng de pasta met een kleine hoeveelheid water, zodat het een brij wordt. Verdun vervolgens de brij met 2-5 liter water. Volg altijd de instructies op de verpakking. De hoeveelheid water die je met gebruiken om aaltjes in te zetten kan namelijk per soort afwijken.

2. Giet de nematodenoplossing in een gieter en strooi de mix overal waar je problemen ondervindt. Het is verstandig ook rondom probleemgebieden te behandelen, niet alleen de directe plek – op deze manier vang je meer ongedierte.

Roer het mengsel tijdens het inzetten van de aaltjes regelmatig om. Zo voorkom je dat aaltjes inzinken.

3. Houd de grond de komende weken vochtig (niet drijfnat), zodat de aaltjes actief blijven.

Je zou de resultaten binnen ongeveer 3-7 dagen moeten zien, hoewel je misschien 2 tot 4 weken moet wachten voor het volledige effect.

Nematoden vallen de lichamen van ongedierte van binnenuit aan, dus je zult geen dode insectenlichamen vinden – ze zullen op natuurlijke wijze ontbinden.

Voordelen van aaltjes voor in de tuin

Dit zijn de voordelen van het gebruik van aaltjes in plaats van chemische bestrijdingsmiddelen:

• Geurloos na gebruik
• Onschadelijk
• Relatief goedkoop
• Geschikt voor grote en kleine ruimtes
• Kan buiten en in kassen worden gebruikt
• Onzichtbaar (vergeleken met vallen, enz.).

Welke aaltjes zijn schadelijk en hoe herken je ze?

Je zult geen nadelige effecten van het gebruik van aaltjes zien als je ze bij een betrouwbare bron koopt. Echter, zoals eerder vermeld, bestrijden niet alle aaltjes larven en larven; sommige dringen de wortels van je planten binnen.

De schadelijke soorten dringen het wortelstelsel binnen en veranderen de stofwisseling van de plant via hun speeksel. Bietencystenaaltjes (Heterodera schachtii) kunnen bijvoorbeeld bieten, spinazie en koolzaad aantasten.

Andere soorten jagen op aardappelplanten, terwijl andere schadelijke soorten je perkplanten kunnen aantasten.

Symptomen van schadelijke invasies van nematoden

Aaltjes in de tuin hebben, is vaak nuttig. Schadelijke aaltjes daarentegen ben je natuurlijk liever kwijt dan rijk. Belangrijk is dat je ze eerst als zodanig herkent. De typische tekenen van invasies van schadelijke aaltjes zijn:

• Onregelmatige plantengroei
• Misvormde wortels en bladeren
• Wortelrot
• Verkleuring van planten
• Verwelkte bladeren en takken
• Verminderd aantal bloemen

Planten die gevoelig zijn voor schadelijke aaltjes:

Moestuinbezitters opgelet. Deze planten zijn erg gevoelig voor schadelijke aaltjes in de tuin 

• Appelbomen
• Aardbeien
• Komkommers
• Hortensia
• Begonia
• Aardappel
• Spinazie
• Rapen
• Selderij
• Tomaten
• Aubergines

Gelukkig kun je ongewenste aaltjes in de tuin effecties bestrijden.

Bestrijding van een schadelijke invasie aaltjes in de tuin

De beste manier om schadelijke soorten uit te roeien, is door ze uit te hongeren. Het allerbeste is het om de grond een paar maanden braak te leggen. Verwijder het hele wortelsysteem van je planten en gooi het afval in een GFT-bak (niet op je composthoop).

Deze aanpak is het meest succesvol tijdens hete zomermaanden wanneer de grond waarschijnlijk uitdroogt. Houd de braakliggende grond onkruidvrij, anders vinden de aaltjes een voedingsbron in het onkruid.

Goudsbloemen en het Afrikaantje – de natuurlijke remedie

Sommige planten hebben een natuurlijke afweer tegen aaltjes ontwikkeld; Goudsbloemen en het Afrikaantje zijn goede voorbeelden. Op hun wortels groeien terthiofenen, die giftig zijn voor nematoden.

Goudsbloemen zijn geweldige bodempartners voor wortelen, selderij en uien om binnendringende soorten op afstand te houden. Je kunt ook goudsbloemen in je braakliggende grond planten – dat houdt ongewenste aaltjes weg.

We hopen dat je door het lezen van dit artikel antwoord hebt gevonden op de vraag wat tuinaaltjes zijn en hoe je ze kunt gebruiken. Bekijk ook eens onze andere artikelen voor nog meer tuin-tips. Meteen aan de slag met je tuinonderhoud? Hier vind je een overzicht van al onze producten.

Veelgestelde vragen over nematoden

Hieronder vind je een compact overzicht van veelgestelde vragen over aaltjes voor de tuin.

Meer leren over tuinieren? Leer over verticaal tuinieren, of je eigen moestuin aanleggen!

Mocht je naar aanleiding van dit artikel vragen hebben kan je altijd met ons contact opnemen, dan helpen we je graag verder.

Veel tuinier plezier!

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!