Gazonziekten en Schimmels Herkennen & Bestrijden

Doe je alles wat je kunt om je gazon te verfraaien, maar zie je nog steeds geen resultaat? Misschien ben je aan het verticuteren, bemesten, beluchten én bewateren, maar ziet je gazon er nog steeds dof en ongelijkmatig uit.

Zou er een niet-gediagnosticeerde gazonziekte kunnen zijn die ervoor zorgt dat je gras er niet op zijn best uitziet?

Wat zijn gazonziekten?

Schimmels vormen de meest voorkomende oorzaak van ziekten in het gras, hoewel niet alle schimmels als ziekteverwekkers worden beschouwd. Schimmels hebben een duidelijke en nuttige rol bij het afbreken van organisch materiaal en zijn daarom altijd aanwezig in het gras.

De omslag van een nuttig organisme naar een ziekte vindt plaats onder gunstige omstandigheden, zoals een gebrek aan bodemleven of een verzwakt gazon. Het weer speelt hierbij ook een rol, aangezien wisselende weersomstandigheden het effectief bestrijden van schimmels bemoeilijken.

Gazonziekten en schimmels: een overzicht

Door de ontelbare schimmels zijn er heel veel gazonziekten mogelijk. Wij zetten de meest voorkomende voor je op een rij.

• Rooddraad
• Omvalziekte
• Sneeuwschimmel
• Heksenkring
• Dollar spot
• Meeldauw
• Roest

We gaan deze gazonziekten verkennen, we leggen je uit waar aan je het kan identificeren, zodat je jezelf kan uitrusten met de best mogelijke verdediging.

Rooddraad

Een van de bekendste en veel voorkomende gazonziekten is Rooddraad, ook wel de rodegrasziekte genoemd. De naam kan enigszins misleiden, want alleen in uiterste gevallen kleurt het gras helderrood. Meestal wordt het gras rossig, in sommige gevallen geel. De oorzaak is meestal een stikstof tekort. Hierdoor wordt de groei verstoord en ontstaan er rossige plekken. De schimmel vestigt zich alleen op de grassprieten. De wortels blijven onaangetast.

Wanneer komt Rooddraad voor?

Rooddraad komt vooral voor in gazons waar onvoldoende stikstof in aanwezig is, waar niet is bemest of waar er verkeerd (te veel) bewaterd is. Het komt voor in alle grassoorten, maar roodzwenkgras en meerjarige raaigrassen zijn er nét iets gevoeliger voor. Ook komt het relatief vaker voor in zandgronden. Rooddraad kan het hele jaar door opkomen, maar komt het meest voor in de late zomer en in de herfst, als de bodem lekker warm is (15 – 20 °C).

Hoe herken je Rooddraad?

Het gras krijgt een rossige of rode kleur en kleurt lichtbruin naarmate de ziekte vordert. Als je het gras bestudeert, zul je zien dat er katoenachtige pluisjes uit het zieke blad steken. Door de schimmel sterven de grassprieten langzaam af, maar doordat de wortels niet worden aangetast, is het een vrij oppervlakkige ziekte.

Hoe bestrijd je Rooddraad?

Je kunt Rooddraad bestrijden door het gras te bemesten met een stikstofhoudende gazon meststof. Dit zou voldoende moeten zijn voor het gras om door de ziekte heen te kunnen groeien. Help het gras de voedingsstoffen goed op te kunnen nemen door je gazon te beluchten.

Ga je (bij)zaaien? Kies dan voor graszaad van rassen die goed bestand zijn tegen Rooddraad.

Omvalziekte

Een andere veelvoorkomende gazonziekten is Omvalziekte, ook bekend als Voetrot en Pythium. De ziekte duikt vaak op in verzwakte gazons. Pythium bevat een familie van schimmels en heeft verschillende uitingsvormen, boven én onder de grond. Maar in alle gevallen wordt het gras zichtbaar aangetast.

Wanneer komt Omvalziekte voor?

Pythium wordt ook wel een zwakteschimmel genoemd. Het komt dus vooral voor in zwakke gazons: in nieuw aangelegde gazons waarvan de wortels nog niet sterk zijn, gazons met achterstallig onderhoud, gazons met een gebrek aan bodemleven of een tekort aan voeding. Het steekt vooral de kop op in periodes met warm en vochtig weer, zoals een natte (na)zomer. Struisgras en jonge gazons zijn het meest gevoelig voor Voetrot.

Hoe herken je Omvalziekte?

Je herkent de ziekte door een donkergrijze, plakkerige laag op het gazon. De wortels sterven langzaam af, dit zie je bovengronds door ronde plekken met dood gras.

Hoe bestrijd je Omvalziekte?

Wil je Omvalziekte bestrijden, zorg er dan voor dat je gazon weer in goede conditie geraakt. Voedt het bodemleven met organische gazonmest. Zorg dat water zijn weg naar de bodem vindt. Creëer een weerbare plant.

Sneeuwschimmel

Sneeuwschimmel, officieel bekend als Fusarium nivale, is een schimmelziekte die je gras, in tegenstelling tot Rooddraad, tot aan de wortel toe kan vernielen. Het ontstaat vaak in koele en natte periodes. Is er sprake van een slechte beluchting, dan neemt de kans op het ontstaan van schimmelziekte toe.

Wanneer komt Sneeuwschimmel voor?

Sneeuwschimmel komt vooral voor in de winter of het vroege voorjaar, wanneer de bodemtemperatuur onder de 15 °C is. Een late bemesting met stikstof kan de aanstichter zijn. Het kan zijn dat de stikstof vanwege de bodemtemperatuur niet meer is opgenomen in de bodem. Grassoorten vatbaar voor Sneeuwschimmel zijn Engels raaigras, straatgras en struisgrassen in gazons en golfbanen.

Hoe herken je Sneeuwschimmel?

Sneeuwschimmel ziet er uit als een soort witte pluis en heeft wel iets weg van sneeuw. Tel daarbij op dat het vaak zichtbaar wordt op het moment dat sneeuw verdwijnt, en je snapt de keuze voor de naam. De witte pluizen worden vaak omringd door een gelige plek in het gazon. Dit is gras dat al door de schimmel is gedood.

Hoe bestrijd je Sneeuwschimmel?

Wil je sneeuwschimmel bestrijden, dan is het belangrijk dat je de oorzaak van de schimmel wegneemt. Een goede beluchting is dan ook van groot belang. Begin met het wegharken van de aangetaste plekken, belucht vervolgens je gazon en bemest het. Wees zuinig met stikstof.

Ga je (bij)zaaien? Kies dan voor graszaad van rassen die goed bestand zijn tegen Sneeuwschimmel, zoals Veldbeemdgras.

Heksenkring

Paddenstoelen ruimen dood organisch materiaal op en geven tijdens dit proces voedingsstoffen terug aan het gazon. Ze zijn dus hartstikke nuttig! Is er echter sprake van een heksenkring, dan schiet het omliggende gras vaak hoger op. De paddenstoel geeft bij vertering van dood materiaal namelijk veel stikstof af. Het gras binnen de heksenkring zal echter minder hard groeien. De paddenstoel neemt water en voedsel van het gras weg en dit kan zorgen voor oneffenheden in het gazon.

Wanneer komt een heksenkring voor?

Paddenstoelen komen op wanneer de bodemtemperatuur aangenaam is en de grond vochtig. In de nazomer en herfst zie je ze in grote getale verschijnen.

Hoe herken je een heksenkring?

Een heksenkring is een kring met paddenstoelen. Toch staan de paddenstoelen niet altijd in een herkenbare kring. Je herkent het ook aan een gelige kleur van het gras met uitgedroogde plekken en oneffenheden in de hoogte van het gras.

Hoe bestrijd je paddenstoelen?

Een paddenstoel is slechts de uitloper van het schimmelnetwerk. Wil je van de paddenstoelen af, dan dien je dus ook de schimmels onder het oppervlak te verwijderen. Een enkele paddenstoel kun je plukken of met de grasmaaier verwijderen. In het geval van een heksenkring dient de bestrijding volledig te gebeuren. Steek het gehele besmette stuk uit met een schep, minimaal 50 cm diep. Belucht de uitgegraven bodem. Voedt het gazon met een bodemverbeteraar zodat het weer kan aansterken.

Dollarspot

De Dollarspot is een schimmel die bij slecht onderhouden én goed onderhouden gazons voorkomt. Heel kort gemaaid gras, weinig luchtcirculatie, geen ochtendzon en de aanwezigheid van mos kunnen een oorzaak van de ziekte zijn.

Wanneer komt Dollarspot voor?

Dollarspot gedijt goed onder afwisselend vochtig en warm weer met koele nachten. Het komt met name voor tussen de late lente en de late herfst. In sommige gevallen overleeft het ook de winter. Vooral zwenkgras is gevoelig voor deze ziekte.

Hoe herken je Dollarspot?

Je herkent de Dollarspot aan bruin gekleurde vlekken ter grootte van een muntstuk, wat de naam verklaart. Bekijk je de grasspriet nauwkeurig, dan zie je een lichtbruine vlek met daaromheen een donkerbruine, bijna rode rand.

Hoe bestrijd je Dollarspot?

Je kunt Dollarspot tegengaan door je gazon te bemesten met extra stikstof of door kalk te strooien. Is de schimmel te hardnekkig? Gebruik dan een (bij voorkeur organische) fungicide.

Meeldauw

Meeldauw is een schimmelziekte die door enkele verwante schimmelfamilies ontstaat. Het kent twee varianten: echte meeldauw en valse meeldauw. Echte meeldauw bevindt zich aan de bovenkant van de bladeren, valse meeldauw aan de onderkant.

Wanneer komt meeldauw voor?

Meeldauw komt het meest voor in het voorjaar en in de (na)zomer, wanneer er sprake is van een hoge luchtvochtigheid.

Hoe herken je meeldauw?

Je herkent meeldauw aan witte of grijze schimmelpluis op het blad. Als je goed kijkt, zie je in het pluis zwarte puntjes. Het kan op verschillende onderdelen in het gras voorkomen. Uiteindelijk zal het gras verdrogen en afsterven.

Hoe bestrijd je meeldauw?

Zodra de temperatuur daalt, neemt de activiteit van meeldauw vanzelf af. Wil je het zelf verwijderen? Bestuif het gras dan met zwavel.

Roest

Roest is een schimmel die het gras langzaam aantast. We bespreken drie soorten: kroonroest, oranjestrepenroest en bruinevlekkenroest.

Wanneer komt roest voor?

Wanneer de roest voorkomt hangt af van het soort roest. Kroonroest komt vooral tussen juli en oktober voor, oranjestrepenroest juist van mei tot en met juni en bruinevlekkenroest komt vooral tussen de herfst en het voorjaar voor, maar ook tijdens natte en broeierige zomers. Roest komt vooral voor in grovere grassensoorten, zoals Veldbeemdgras en Engels raaigras.

Hoe herken je roest?

Roest tast vooral het blad van je gras aan. Je herkent kroonroest aan oranje sporen op het grasblad. Houdt de roest langdurig aan, dan gaan deze plekjes dood. Oranjestrepenroest begint klein en is in een vroeg stadium lastig te signaleren. Het verspreidt zich echter in een mum van tijd en infecteert een groot deel van het gazon. Bruinevlekkenroest herken je aan de bruine vlekken op de bladeren. Deze laatste schimmel breidt zich ook ongemerkt uit onder een laag sneeuw.

Hoe bestrijd je roest?

Je bestrijdt roest het best door te zorgen dat je gazon in topconditie is. Zorg voor de juiste hoeveelheid meststof. Bemest in het najaar met extra kalium, hierdoor gaat je grasmat sterk de winter in. Bemest in het voorjaar met extra stikstof, zodat het een boost krijgt. Maai het gras, maar mulch het niet. De roest kan zich immers op die manier snel verspreiden. Maai het gras af en verwijder dit.

Kan de gazonziekte eigenlijk ongedierte zijn?

Veel gazonziekten vertonen gelijkenissen met ongedierte. Zo lijkt dollar spot bijvoorbeeld op een infestatie van engerlingen, terwijl het aan de andere kant ook kan ontstaan door een emeltenplaag.

De plekken in je gazon kunnen ook het gevolg zijn van een tekort aan voedingsstoffen

De gele plekken in je gras kunnen ook het gevolg zijn van een tekort aan voedingsstoffen.

Uiteindelijk is de beste manier om schimmelziekten in je gazon te voorkomen, door je bodem te onderhouden en voldoende voedingsstoffen te leveren voor optimale groei van je gazon. Er is een NPK-meststof voor elk seizoen, dus zorg ervoor dat je de juiste meststof gebruikt om je gazon gedurende het hele jaar te laten floreren.

Het uitvoeren van een bodemtest helpt bij het vaststellen van de zuurgraad van je bodem – als deze te zuur is, zullen je grasplanten lijden (en zullen onkruiden gedijen). Het toevoegen van gazonkalk aan je bodem helpt de zuurgraad te neutraliseren.

Gazonziekten voorkomen

Of er grasziekten ontstaan is niet alleen afhankelijk van de tijd van het jaar. Dit kan je doen om gazonziekten te voorkomen:

Zorg voor voldoende licht
Direct zonlicht minimaliseert overtollig vocht op het bodemoppervlak, wat de groei van schimmels helpt voorkomen.

Goede luchtcirculatie
Regelmatig maaien verbetert de luchtcirculatie over het bodemoppervlak en voorkomt zo drassige grond.

Minimale viltlaag
Vilt is organisch materiaal dat zich ophoopt op het bodemoppervlak. Hoe meer vilt rond je grasplanten ligt, des te waarschijnlijker is het dat schimmelinfecties optreden.

Minimale bodemverdichting
Harde grond rond de wortels van je grasplanten remt de groei van het blad, waardoor er meer ruimte is voor schimmelinfecties om zich te ontwikkelen. Om dit te bereiken, is het belangrijk om je gazon te bemesten, te bewateren en te beluchten. Tijdens het beluchten maak je gaten in de grond om de wortels van je gazon sterker te maken.

Regelmatig maaien
Hanteer de 1/3 regel om het gras niet te kort te maaien en het weerbaarder te maken tegen ziekten. Mulch na het maaien om voedingsstoffen terug te geven aan je gazon. Zorg ervoor dat het gras niet verstikt door (herfst)bladeren en grof organisch materiaal te verwijderen, en verticuteer indien nodig.

FAQ’s

Meer over tuinonderhoud?

Bekijk de gerelateerde artikelen hieronder en bekijk ons aanbod in graszaad, meststoffen, verticuteer producten en toebehoren voor in de tuin.

Mocht je naar aanleiding van dit artikel vragen hebben kan je altijd met ons contact opnemen, dan helpen we je graag verder.

Veel tuinier plezier!

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!