De tuin bemesten: een gids voor tuiniers

Tuinieren is een leuke hobby en bezigheid die een positieve invloed heeft op je fysieke en mentale gezondheid en tegelijkertijd de leefruimte buiten aangenaam maakt. Het is één van de beste manieren om in contact te komen met de natuur – je kan zelfs je eigen voedsel verbouwen. Maar voor de beste resultaten moet je de bodem van je tuin bemesten en de juiste voeding geven.

Je kan er niet om heen dat wat je produceert maar zo goed is als de aarde waarin je het laat groeien. Als je je bodem dus hebt verwaarloosd, verwacht dan ook geen goede resultaten.

Dit artikel gaat over het bemesten van je tuin zodat je planten optimaal kunnen groeien. We bespreken waarom het nodig is, wat de informatie op de verpakking van je meststoffen inhoudt en hoe en wanneer je de juiste meststof moet aanbrengen.

En tot slot kijken we ook naar de veelvoorkomende fouten die mensen maken bij het bemesten van hun tuin.

Klaar? Laten we beginnen.

Waarom je tuin bemesten essentieel is voor een gezonde groei

Planten hebben essentiële voedingsstoffen nodig om te kunnen groeien – ze halen via hun wortels voeding uit de bodem. En hoewel deze voedingsstoffen van nature in de bodem voorkomen, raken intensief gebruikte bloembedden, graszoden en groenteplekken na verloop van tijd uitgeput.

En dat is waar bemesting om de hoek komt kijken. Meststoffen zijn een uitstekend middel om de bodem opnieuw te verrijken en werken als voeding voor je planten die zonder niet kunnen overleven.

Daarnaast verbetert bemesting de bodemstructuur waardoor je planten beter water en zuurstof kunnen opnemen.

NPK — De 3 essentiële actieve ingrediënten van kunstmest

Er zijn heel wat verschillende soorten meststoffen op de markt. Er bestaat dan ook geen universeel geldend advies voor een vaste routine om je tuin te bemesten. En hoewel sommige producten claimen universele meststoffen te zijn, krijg je alleen optimale resultaten als je inspeelt op de behoeften van de specifieke planten die je wil voeden.

De drie essentiële voedingsstoffen in de meeste meststoffen zijn:

• Stikstof (N)
• Fosfor (P)
• Kalium (K)

En terwijl de meeste meststoffen andere ingrediënten zoals kalk, magnesiumoxide en zwavel bevatten, is het vooral het NPK-gehalte waar je echt op moet letten.

Omdat:

• Stikstof (N) een essentieel onderdeel is van chlorofyl en de bladgroei bevordert.
• Fosfor (P) de wortelgroei en bloei ondersteunt.
• Kalium (K) de algemene gezondheid en de weerstand van de plant verbetert.

Kijk dus naar de verpakking waar de meststof in zit: het zal een NPK-verhouding weergeven (of het kan gewoon iets zeggen als 15-9-12, wat dan neerkomt op 15% stikstof, 9% fosfor en 12% kalium).

Met andere woorden, ook het seizoen speelt een rol bij de keuze van de meststof. Een stikstofrijke meststof is ideaal voor een groeispurt in het voorjaar. Meer kaliumrijke meststof gebruik je het best als je je planten voorbereidt op de winter.

Bemesting van planten begrijpen

Naast het begrijpen van de NPK-samenstelling van de meststof, zijn er nog enkele andere punten waarmee je rekening moet houden.

Denk allereerst na over de plantensoort die je bemest, want elke plant heeft specifieke actieve ingrediënten nodig om te kunnen groeien.

Nee, dat wil natuurlijk niet zeggen dat je voor elke plant in de tuin een andere meststof nodig hebt. Voor de meeste planten in je tuin is een universele meststof voldoende. Toch heb je speciale meststoffen nodig voor zuurminnende planten, zoals rododendrons, of een formule met een hoog magnesium- en kaliumgehalte voor rozen.

Houd er ook mee rekening of je meststof organisch of anorganisch is.

Organische vs. anorganische meststoffen voor de tuin

Er zijn twee belangrijke manieren om je planten te voeden:

• Organisch — met een samenstelling op basis van planten/mineralen/dieren
• Anorganisch – met behulp van een op chemicaliën gebaseerde samenstelling

Organische meststoffen

Organische meststoffen zijn meestal formules met langzame afgifte die zijn afgeleid van plantaardige, dierlijke en minerale bronnen. Ze verbeteren de bodemstructuur en stimuleren de microbiële activiteit in de aarde.

Voorbeelden van organische meststoffen zijn:

• Compost – zelfgemaakt of in de winkel gekocht
• Goed verteerde mest – gebruik nooit rauwe mest omdat het ammoniakgehalte te hoog is en je planten kan verbranden
• Algen
• Beendermeel

Anorganische meststoffen

Anorganische meststoffen zijn in een fabriek geproduceerde chemische verbindingen die een snelle boost aan voedingsstoffen bieden – vooral effectief na het planten of overplanten.

Deze meststoffen zijn sterker geconcentreerd dan organische meststoffen en kan je gebruiken om het gehalte aan voedingsstoffen in de bodem snel te verhogen.

Vermijd universele meststoffen bij het planten

Kies een meststof die specifiek is voor de plant die je kweekt of herplant.

Als vuistregel geldt het volgende:

• Groenten hebben een stikstofrijke meststof nodig om de bladgroei te stimuleren.
• Bloemen hebben fosforrijke voeding nodig om wortelgroei en bloei te stimuleren.
• Bomen en struiken hebben een hoge concentratie aan kalium nodig om de gezondheid van de planten en resistentie tegen ziekten te bevorderen.

Wanneer moet je je tuin bemesten – een jaarplan

Verschillende factoren bepalen hoe je dit elk jaar opnieuw aanpakt. Er bestaan dan ook geen vaste regels voor in welke maand je je tuin moet bemesten.

Overweeg voordat je er meteen in duikt het volgende:

• Is je plant momenteel onderbemest of goed gevoed?
• Bereid je je voor op een bepaald seizoen?
• Moet een plant herstellen van een ziekte?

Je tuin bemesten op het juiste moment van het jaar

Als je eenmaal de juiste meststof voor je planten hebt gevonden, is de volgende vraag hoe vaak je je tuin moet bemesten. Houd er rekening mee dat planten, net als wij, verschillende groeifasen doormaken, kies daarom de juiste meststof die past bij het seizoen.

De drie belangrijkste bemestingsperiodes zijn:

• Vroege lente en zomer
• Nazomer/begin herfst
• Late herfst

Over het algemeen hebben planten een specifieke concentratie van actieve ingrediënten nodig om elk seizoen te overleven. En vergeet niet dat planten reageren op weersomstandigheden. Zo hebben ze minder voeding nodig als het koud is.

Dit klinkt echter allemaal behoorlijk ingewikkeld, nietwaar? Geen nood – we hebben hier voor jou een handig seizoensoverzicht om het allemaal wat eenvoudiger te maken:

Lente

In het voorjaar ontwaken je planten uit hun winterslaap en hebben ze een extra dosis kalium nodig. Dit versterkt hun resistentie tegen ziekte en bereidt de plant voor op het komende seizoen.

Planten hebben ook baat bij een goede portie fosfor en stikstof om de wortelgroei te versterken en bladgroei en bloei te stimuleren. Het is goed om in het voorjaar te bemesten met magnesiumoxide, dit maakt het blad mooi groen.

Als het gaat over het bemesten van je gazon, breng dan ijzersulfaat aan op je gazon om het te versterken, het wintermos te doden en je gras voor te bereiden op het verticuteren.

Zomer

Bereid je planten voor op de (hopelijk) hete, droge dagen aan het einde van de lente/vroege zomer met een meststof met langzame afgifte verrijkt met stikstof en kalium.

Late zomer

Na een (hopelijk) hete, droge zomer hebben je planten wat hersteltijd nodig. Ondersteun ze daarom met een kaliumrijke meststof verrijkt met magnesiumoxide. Dit stimuleert de celvernieuwing, wat je planten helpt om op de loer liggende herfstziektes te bestrijden.

Vroege herfst

Een kaliumrijke meststof tijdens de vroege herfstdagen bereidt je planten voor op mildere temperaturen en meer regen. Bemest je tuin in het najaar dan ook eerst met een kaliumrijke meststof om je planten zo een stevige gezondheidsboost te geven.

Late herfst

Dit is hét moment om je planten klaar te maken voor de winter. Kalk is perfect voor deze tijd van het jaar omdat het helpt de zuurgraad van de bodem te verminderen en onkruidgroei tegen te gaan. Het maakt het ook makkelijker voor je planten om in het voorjaar meer voedingsstoffen op te nemen.

Winter

In de winter is het te koud om te bemesten omdat de meeste plantenwortels inactief worden en geen voedingsstoffen meer hoeven op te nemen.

Dus, niet voor alleen de planten maar ook voor jou is dit het moment om van je rust te genieten!

Kies het juiste moment van de dag om je tuin te bemesten

Vroeg in de ochtend of avond zijn de beste tijden voor het bemesten van je tuin als je bemesting met korrel of trage afgifte gebruikt, omdat je direct daarna water moet geven om de voeding te activeren.

Als je water geeft tijdens of vlak voor intense zonneschijn, kan het gebladerte van je plant verbranden en verdampt het water dat nodig is om de meststof te activeren te snel.

Niet overbemesten!

Overbemesting kan leiden tot verbranding van wortels en bladeren en slechte plantengroei. Controleer dus altijd de instructies van je meststof om te begrijpen hoe regelmatig je de meststof moet gebruiken.

Houd er verder rekening mee dat de voedingsbehoeften van elke plantensoort kunnen variëren, dus doe ook onderzoek naar de behoeften van je tuinplanten voordat je de meststoffen koopt.

Bepaal de behoeften van je planten met de nitraattest

Het uitvoeren van een nitraattest is de snelste manier om te bepalen of je planten voeding nodig hebben. Neem dus een bodemstaal en gebruik een nitraat teststrip om het stikstofgehalte van je grond te bepalen. Als het te laag is, is het tijd om te bemesten.

Als het stikstofgehalte nog steeds binnen het streefbereik ligt, hoeft er niet te worden bemest.

Echter:

Als de waarden ver boven de streefwaarden liggen, verdun dan de grond door extra aarde toe te voegen. Als alternatief kan je de overtollige voedingsstoffen wegspoelen door meer water te geven. Maar dit is niet zonder risico’s: te veel water kan leiden tot verdichte grond en wortelrot.

Gebruik de oogtest om je tuin te bemesten

Een ervaren oog kan door alleen naar een plant te kijken al zien of hij voeding nodig heeft.

Kijk uit voor signalen als:

• Slappe en doffe bladeren
• Bladverkleuring
• Verkleurde vlekken op bladeren of stengel

Controleer bij het verplanten van planten in je bloembedden de wortels op rot. Als je ongezond ogende wortels vindt, snoei dan eerst de rotte delen weg.

Methoden om je tuin te bemesten

Er zijn drie soorten kunstmest die je in de winkel kan kopen:

• Vloeibare meststof
• Korrelmeststof
• Poedermeststof

Persoonlijk geef ik de voorkeur aan korrelvormige meststoffen omdat ze de neiging hebben voedingsstoffen langzaam vrij te geven. En ze worden bovendien niet zo makkelijk weggeblazen door de wind.

Zo kan je de verschillende meststoffen het beste toedienen:

Vloeibare meststof

Verspreid vloeibare kunstmest met een drukspuit , zoals de hoogwaardige druksproeier van MOOWY, met een inhoud van 4/7/10 liter.

Korrelmeststof

Verdeel korrelvormige meststof met de hand. Als je grote oppervlakten bemest, kan je het best kiezen voor een handstrooier, die zorgt voor een gelijkmatige verdeling van voedingsstoffen.

Poedermeststof

Poedermeststof kan je ofwel met de hand aanbrengen (zorg ervoor dat je handschoenen draagt!), ofwel met een handschep.

Gebruik geen poederbemesting als het waait – het poeder waait weg door de wind, en je zou uiteindelijk de verkeerde planten kunnen bemesten of zelfs vissen in de vijver kunnen vergiftigen.

Je tuin bemesten — een stapsgewijze handleiding

Kunstmest moet tot in de wortels kunnen doordringen, anders kan het zijn werk niet doen  Zorg er dus voor dat de grond goed belucht, los en kruimelig is.

Volg deze stapsgewijze handleiding

1. Verwijder onkruid, stenen, takjes en ander vuil van het grondoppervlak
2. Maak de oppervlaktegrond los met een hark of handvork.
3. Voor bedden: verwerk een kleine hoeveelheid organisch materiaal, zoals goed verteerde compost, in de grond. Dit helpt de bodemstructuur te verbeteren en verbetert het voedingspotentieel. Voor gazons kan je een verticuteerhark gebruiken , die ook de viltlaag verwijdert die de wortels kan verstikken.
4. Breng je gekozen meststof aan.
5. Geef genoeg water. Dit helpt bij het verwijderen van kunstmest die mogelijk op de bladeren is terechtgekomen, waardoor bladverbranding wordt voorkomen. Het helpt ook om de meststof te activeren.
6. En nu wachten maar. Je zou binnen een paar dagen al resultaat moeten zien.

Besluit

Het bemesten van je tuin is een essentieel onderdeel van je tuinierroutine, zodat je planten de voedingsstoffen krijgen die ze nodig hebben om te groeien en bloeien.

Kies voor elke plant de juiste voeding en geef deze op het juiste moment van de dag. Volg altijd de instructies, gebruik de aanbevolen hoeveelheid en draag beschermende kleding.

En, met een juist bemestingsschema en deze tips maakt het niet uit of je je gazon, moestuin of siertuin moet bemesten. Volg de tips en je kan het hele jaar door genieten van een weelderige en gezonde tuin!

Veelgestelde vragen

Meer over tuinonderhoud?

Bekijk de gerelateerde artikelen hieronder en bekijk ons aanbod in graszaad, meststoffen, verticuteer producten en toebehoren voor in de tuin.

Mocht je naar aanleiding van dit artikel vragen hebben kan je altijd met ons contact opnemen, dan helpen we je graag verder.

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!