Japanse Duizendknoop Herkennen & Bestrijden

Heb je een Japanse duizendknoop gespot in je tuin of op je terrein? Dan is het belangrijk om zo snel mogelijk in actie te komen. Dit onkruid is namelijk erg schadelijk en laat zich moeilijk verdringen.

In dit blog gaan we dieper in op hoe je Japanse duizendknoop kunt herkennen en welke gevolgen deze plant heeft voor de omgeving. Je krijgt verschillende methoden om Japanse duizendknoop te bestrijden, en je ontdekt wat je vooral niet moet doen.

Japanse duizendknoop gevaarlijk

De Japanse duizendknoop (Fallopia japonica of Reynoutria japonica) behoort tot de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). Het is een invasieve plantensoort die steeds vaker in Nederland voorkomt. Deze snelgroeiende plant heeft een enorme impact op de lokale ecosystemen en kan aanzienlijke schade veroorzaken aan gebouwen en infrastructuur. 

Het uitgebreide wortelstelsel kan door beton, asfalt en funderingen groeien, waardoor scheuren en beschadigingen kunnen ontstaan. Het herkennen en bestrijden van Japanse duizendknoop is daarom van groot belang voor zowel particulieren als professionals in de groensector.

Om de verspreiding van de Japanse duizendknoop tegen te gaan, zijn er wettelijke maatregelen getroffen. Sinds 1 januari 2022 geldt in Nederland een nationaal verkoopverbod voor Aziatische duizendknopen.

Japanse duizendknoop herkennen

Het herkennen van Japanse duizendknoop is cruciaal om deze invasieve plant effectief te kunnen bestrijden. Deze plant heeft verschillende kenmerken die hem onderscheiden van andere soorten.

Stengel en bladeren

De Japanse duizendknoop is een opvallende verschijning. De plant kan een hoogte bereiken van 1,5 tot 3,5 meter. De bamboe-achtige stengels zijn hol en rechtopstaand, met een kenmerkende roodbruine vlekken. 

De bladeren zijn leerachtig, dik en stevig, met een brede eivormige vorm. De lengte van de bladeren varieert tussen de 10 en 18 centimeter. In het voorjaar zijn de bladeren frisgroen met rode nerven. De bladeren zijn om en om geschikt op de stengel. Hierdoor heeft de plant een herkenbare structuur.

Bloemen

De bloeiperiode van de Japanse duizendknoop loopt van juli tot en met september. Tijdens deze periode draagt de plant kleine crème-witte tot lichtroze bloemen. Deze groeien in pluimen en geven de plant een decoratief uiterlijk. Maar laat je niet misleiden: de schade die Japanse duizendknoop aanbrengt is enorm. Hier komen we later op terug. 

Wortelstelsel

Hoewel het wortelstelsel niet direct zichtbaar is, heeft het een grote invloed op de groei en verspreiding van de plant. De wortels kunnen zeer diep groeien, vaak tot twee meter diep en soms zelfs tot drie meter. Dit diepe wortelstelsel maakt de plant moeilijk uit te roeien en draagt bij aan zijn invasieve karakter.

De wortels en stengels worden ieder jaar dikker, wat de plant steeds robuuster maakt. Zelfs een klein stukje wortel kan uitgroeien tot een volwaardige plant.

Verschil duizendknoop en Japanse duizendknoop

Naast de Japanse Duizendknoop komen inmiddels ook deze invasieve soorten in Nederland voor:

• Bastaardduizendknoop
• Sachalinse duizendknoop
• Afghaanse duizendknoop

Er is ook een Gewone duizendknoop: een populaire borderplant met rode bloemen in smalle aartjes. Maar er zijn ook cultivars van de Gewone duizendknoop die roze en zelfs witte bloemen krijgen. 

De Japanse duizendknoop (die dus ook witte bloemetjes krijgt) is over het algemeen groter, heeft grotere bladeren en veroorzaakt aanzienlijk meer schade.

Japanse duizendknoop schade

De Japanse duizendknoop heeft een grote impact op de natuurlijke omgeving. Deze invasieve exoot vormt een ernstige bedreiging voor de biodiversiteit en heeft een verstorend effect op ecosystemen. 

Verdringing van inheemse soorten

De Japanse duizendknoop heeft een groot vermogen om zich te vestigen op verschillende bodemtypes en in diverse leefmilieus. Door zijn snelle groei en de vorming van een dicht bladerdek overgroeit hij andere planten. Dit leidt tot de verdringing van inheemse plantensoorten, wat een directe bedreiging vormt voor de lokale flora.

Het effect van dit invasieve onkruid beperkt zich niet alleen tot planten. Ook het aantal ongewervelde dieren, zoals bosmieren, vlinders en insecten, neemt af in gebieden waar deze plant domineert. Dit heeft een negatief effect op de algehele biodiversiteit.

Verstoring van ecosystemen

De aanwezigheid van Japanse duizendknoop heeft een verstorend effect op het ecologische evenwicht. De plant beïnvloedt zijn standplaats door het vastleggen van organisch materiaal en voedingsstoffen. Dit verandert de bodemsamenstelling en heeft gevolgen voor andere organismen die afhankelijk zijn van specifieke bodemcondities.

Langetermijneffecten

De langetermijneffecten van de Japanse duizendknoop zijn zorgwekkend. Hoewel de plant momenteel nog niet direct verantwoordelijk is voor het uitsterven van soorten, zijn er aanwijzingen dat dit mogelijk slechts een kwestie van tijd is. 

De economische gevolgen van de Japanse duizendknoop zijn ook aanzienlijk. De plant veroorzaakt schade aan infrastructuur en gebouwen, wat leidt tot hoge kosten voor reparatie en onderhoud. Daarnaast brengt de bestrijding van de plant extra kosten met zich mee voor monitoring, voorlichting en nazorg.

Japanse duizendpoot bestrijden

Er zijn verschillende methoden beschikbaar om de Japanse duizendknoop te bestrijden. De bestrijding van deze invasieve plant is een langdurig proces is dat geduld en volharding vereist. Het is cruciaal om meteen in actie te komen als je een scheut ontdekt.

Uitgraven en afdekken

Een effectieve methode voor de huis-tuin-en-keuken-tuinier is het uitgraven van de Japanse duizendknoop. Begin met het afknippen van alle grote stengels en werk van buiten naar binnen, startend op minimaal 50 cm afstand van de plant.

Gebruik bij voorkeur een greep of riek in plaats van een schop om te voorkomen dat wortels afbreken. Het is cruciaal om zoveel mogelijk wortels te verwijderen, aangezien zelfs kleine stukjes wortel kunnen uitgroeien tot nieuwe planten.

Na het uitgraven is het raadzaam om het gebied enkele weken open te laten, zodat eventueel achtergebleven wortels zichtbaar worden. Deze kunnen dan alsnog verwijderd worden. Voor grotere oppervlakken kan het afdekken met stevig, ondoordringbaar zeil een optie zijn. Deze methode vereist echter veel geduld, aangezien het zeil 3 tot 5 jaar moet blijven liggen om de plant volledig te verstikken.

Herhaaldelijk maaien

Hoewel maaien alleen niet voldoende is om de Japanse duizendknoop te verwijderen, kan het wel helpen om de plant uit te putten. Het is belangrijk om te benoemen dat het hierbij niet gaat om regulier (machinaal) maaien, maar om afknippen. Normaal maaien kan de kans op verspreiding juist vergroten. 

Knip de plant regelmatig af, bij voorkeur elke twee weken tijdens het groeiseizoen. Dit proces kan jaren duren voordat de laatste scheut verdwijnt. Het is essentieel om het maaisel zorgvuldig te verzamelen en af te voeren om verspreiding te voorkomen.

Japanse duizendknoop natuurlijk bestrijden

Er zijn verschillende natuurlijke methoden die particulieren kunnen proberen, hoewel de effectiviteit ervan varieert. Sommige mensen gebruiken kokend water om de plant en wortels te begieten, maar zonder het verwijderen van de wortels zal dit weinig effect hebben. 

Opvallend is een onderzoek met de inzet van akkervarkens. Deze dieren eten de Japanse Duizenknoop. Een nadeel is dat de bestrijding alsnog jaren kan duren. Bovendien laat je niet zomaar akkervarkens in je tuin los. Maar voor bestrijding op grote terreinen zijn de resultaten veelbelovend.

Het gebruik van azijn als bestrijdingsmiddel wordt soms genoemd, maar de werkzaamheid hiervan is niet wetenschappelijk bewezen. Bovendien heeft Japanse duizendknoop bestrijden met azijn mogelijk andere nadelige gevolgen. Azijnzuur kan een risico vormen voor planten naast het bespoten oppervlak en voor bodemorganismen.

Het is belangrijk om te onthouden dat alle plantenresten, inclusief wortels en stengels, zorgvuldig moeten worden afgevoerd. Gooi deze nooit in de GFT-bak, maar deponeer ze bij het restafval om verdere verspreiding te voorkomen. 

Professionele aanpak en wetgeving

Voor een effectieve bestrijding van de Japanse duizendknoop is het vaak nodig om gespecialiseerde hulp in te schakelen. 

Gespecialiseerde bestrijdingsmethoden

Professionele bedrijven hebben toegang tot geavanceerde technieken en middelen die particulieren niet tot hun beschikking hebben, zoals het gebruik van stroomschokken of injecties. Heb je een probleem met het bestrijden van Japanse duizendknoop en kom je er niet uit? Het adviesteam van Wageningen University & Research geeft je graag hulp bij het bestrijden van Japanse Duizendknoop.

Meldingsplicht en handhaving

Voor werkzaamheden op gemeentelijke gronden geldt vaak een schouw- en meldingsplicht. Dit betekent dat het terrein moet worden gecontroleerd op de aanwezigheid van Japanse duizendknoop en dat eventuele vondsten moeten worden gemeld. Deze maatregelen zijn bedoeld om de verspreiding van de plant te beperken en de bestrijding ervan te coördineren. 

Japanse duizendpoot herkennen en bestrijden, conclusie

De Japanse duizendknoop is een zeer invasieve plant die grote schade kan aanrichten aan gebouwen, infrastructuur en natuurlijke ecosystemen. Het is een hardnekkige plant die moeilijk te bestrijden is, waardoor je mogelijk hulp van een professional moet inschakelen Blijf na de bestrijding altijd alert op nieuwe uitlopers en handel direct als er weer groei zichtbaar is. 

Wil je meer tuin-inspiratie of -hulp? Bekijk hier meer artikelen over onkruid of lees onze andere artikelen met tips en advies.

Louis Hooft

Oprichter & Gazon expert

Maak kennis met Louis Hooft, de oprichter van MOOWY en jouw vertrouwde expert. Met een diepgaande passie voor prachtige gazons en een schat aan ervaring in tuin verzorging, staat Louis klaar om tuinliefhebbers te begeleiden bij het realiseren van een groenere en levendigere buitenruimte dan ooit tevoren. Vertrouw op Louis voor waardevolle tips, handige trucs en de beste producten om jouw tuin te laten stralen!