Doe-het-zelf: zo maak je een wormenbak

Hoe planten kiemen, groeien en bloeien weet je inmiddels wel, maar weet je ook hoe je groenafval vergaat? Je krijgt hier zicht op als je gaat composteren. Heb je geen ruimte voor een grote composthoop, denk dan eens aan een wormenbak. Hierin wordt in een paar maanden tijd gft-afval verwerkt tot compost.

Een wormenbak is simpel te realiseren en neemt zó weinig plek in beslag dat het in de tuin, schuur of op het balkon niet in de weg staat. Je kunt het zelfs in huis bewaren, want het stinkt niet! Met een wormenbak krijg je niet alleen inzicht in hoe de natuur werkt, maar het resulteert ook nog in gratis meststof voor je planten! Natuurlijk kun je een kant-en-klare wormenbak kopen, maar je maakt hem net zo gemakkelijk zelf. Hoe je dat doet, lees je in deze blog.

Hoe werkt een wormenbak?

In de bodem van je tuin worden organische resten zoals bladeren door kleine diertjes opgegeten en omgezet naar humus. Door deze humus blijft de grond gezond en kunnen gras en planten groeien. In een wormenbak kopieer je als het ware op kleinere schaal dit natuurlijke gedrag. Een wormenbak (ook wel wormenhotel genoemd) is een bak waarin speciale compostwormen groente-, fruit- en tuinafvalresten opeten en, samen met schimmels en bacteriën, verwerken tot compost.

Door gaatjes in de bodem van de twee bovenste bakken kunnen wormen hun weg naar het eten vinden. Tijdens het composteren komt er vocht vrij, percolaat, wat door de gaatjes heen in de onderste bak terechtkomt. Dit zwarte of donkerbruine vocht kun je gebruiken als vloeibare plantenvoeding of als middeltje tegen schimmels en luizen. Geef het niet puur, maar verdun het wel eerst met water (verhouding 1:10).

Hoe maak je zelf een wormenbak?

Je kunt natuurlijk een kant-en-klare wormenbak kopen, maar hier betaal je al gauw 100 euro voor. Dat kan goedkoper! In een klein uur maak je er voor een fractie van het bedrag zelf één.

Dit heb je nodig:

• 3 donkere plastic bakken of emmers die in elkaar passen
• een bijpassend deksel
• een boor van 5-6 millimeter
• gedeeltelijk verteerde compost
• compostwormen (bijvoorbeeld tijgerwormen, let op: de ringworm is niet geschikt)

Zo ga je te werk:

1. Boor lekker veel gaten in de bodem van 2 van de 3 bakken. Zorg ervoor dat er ongeveer 4 centimeter afstand tussen de gaten zit. Wees voorzichtig tijdens het boren, anders scheurt het plastic.
2. Maak ook een paar ventilatiegaatjes aan de zijkant van beide bakken. Tip: sluit deze gaten af met fijn gaas, dan kunnen er geen fruitvliegjes in de wormenbak komen.
3. Pak de derde, dichte bak en plaats een van de geperforeerde bakken hierin. De dichte bak wordt de bak waarin het percolaat wordt opgevangen.
4. Vul de bak die je erbovenop hebt gezet met gedeeltelijk verteerde compost en de compostwormen.
5. Plaats de tweede geperforeerde bak hierbovenop, vul deze met groente-, fruit- en tuinresten en sluit het af met het deksel.
6. Zet de wormenbak op een donkere, vorstvrije plek en het composteren kan beginnen!

Wat stop je in een wormenbak?

Je kunt heel veel kwijt in een wormenbak. Het is alleen belangrijk dat het onbewerkt en ongekookt groente-, fruit- en tuinafval is en dat het in kleine stukjes wordt toegevoegd, grote brokken vertraagt het verwerkingsproces. Denk aan:

• Groenteresten
• Aardappel- en appelschillen
• Eierschalen
• Koffiedik
• Papieren keukenrol en snippers krantenpapier
• Kleine hoeveelheden bladeren en gras
• Uitwerpselen van kleine, vegetarische dieren zoals hamsters en konijnen

Wat mag er niet in de wormenbak?

• Bewerkt voedsel, zoals pasta en oud brood
• Zuivelproducten
• Prei, ui en citrusvruchten maken de compost zuur, en hier is de zuurgraad van je grond niet blij mee
• Laat vis- en vleesresten achterwege, dit trekt vliegen aan
• Glossymagazines
• Onkruid met rijpe zaden
• Uitwerpselen van honden en katten, deze kunnen ziektes bevatten
• Kijk ook uit met te veel vocht(houdend materiaal), hierdoor functioneren de wormen minder

Milieuvriendelijk en educatief

Ben je overtuigd? Dan kun je nu zelf aan de slag met het maken van je eigen wormenbak. Tip: laat je kinderen meehelpen. Met een wormenbak leer je kinderen hoe natuurlijke processen werken en hoe materiaal wordt gerecycled. Goed voor de natuur én educatief! Heb je de smaak te pakken? Lees dan ook: 5x tuinieren met je kinderen.

Veel succes!

Louis Hooft

Delen: